Hypodermoclyse is het toedienen van vocht via een infuuscanule in het onderhuidse bindweefsel. Het vocht is een oplossing van fysiologisch zout 0,9%, of een andere zout-, en/of glucoseoplossing. Hypodermoclyse wordt toegepast als orale opname van vocht (tijdelijk) niet toereikend is. Het zorgt voor optimalisering van de conditie en/of levensverlenging. 

Het vocht verspreidt zich via het onderhuidse bindweefsel en wordt opgenomen in het netwerk van kleine bloedvaten. Via deze bloedvaten wordt het vocht vervolgens door heel het lichaam verspreid. Bij hypodermoclyse worden één of twee infuuscanules tegelijk ingebracht. Meestal in het linker en in het rechter bovenbeen. De infuuscanule(s) is (zijn) verbonden met een (dubbelloops) infuussysteem, gekoppeld aan een infuuszak. 

De infuuscanule wordt meestal ingebracht in het onderhuidse bindweefsel aan voor- of zijkant van de bovenbenen, 15 cm boven de knie. Andere geschikte plaatsen zijn:

• Buik, rond de navel
• Borstgebied, tussen sleutelbeen en borst, of lager dan de borst. Dit gebied blijft bij terminale cliënten het langst doorbloed
• Tussen schouderbladen (bij onrustige of plukkerige cliënten)
• Bovenarmen, aan zij- voor- of achterkant.

 

• Indicaties

Hypodermoclyse wordt toegepast bij cliënten met een (dreigend) vochttekort en verstoorde elektrolytenbalans (elektrolyten zoals Natrium, Kalium en Chloor, die nodig zijn voor het regelen van de vochthuishouding). Intraveneuze toediening per infuus is niet mogelijk of het is te belastend voor de cliënt. Het gaat om cliënten met: „ koorts, braken en/of diarree; „ delier, sufheid; „ algehele zwakte ten gevolge van ouderdom of ongeneeslijke ziekte; „ dorstgevoel ten gevolge van een ophoping van zouten in het bloed (hyper-natriëmie).

• Koorts,braken of diarre
• Delier,sufheid
• Algehele zwakte ten gevolge van ouderdom of ongeneeselijke ziekte
• Dorstgevoel ten gevolge van een ophoping van zouten in het bloed (hyper-natriemie)

 

• Contra-indicaties

Hypodermoclyse is niet geschikt bij cliënten met:

• acute shock, door een laag bloedvolume;
• ernstige uitdrogingsverschijnselen;
• ernstige verstoring van de elektrolytenbalans
• stollingsstoornissen, die behandeld worden met antistollingstherapie
• ernstig hartfalen
• nierinsufficiëntie

 

• Risico’s
• urine:

 - verhoogde kans op urineweginfectie

 - meer kans op bijwerkingen van   medicamenten, die via de nier worden uitgescheiden 

• respiratoire secretie/speeksel:

 - taaier slijm - minder speeksel, drogere slijmvliezen, waardoor meer last van droge mond  

• maag-darmvocht:

 - obstipatie  

 t.a.v.  vochtbalans: meer kans op: - dorst - vermoeidheid, apathie - sufheid, verwardheid, onrust, delier - neuromusculaire trekkingen - ondervulling:  neiging tot hypotensie,  verhoogd  decubitusrisico, verhoogde kans op trombose en  embolie en/of  bewustzijnsdaling 

 t.a.v. overleving: - geen levensverlenging in situaties waar dat haalbaar én gewenst is

• Complicaties

Hypodermoclyse geeft zelden complicaties. Witheid van de huid, oedeem of roodheid (zonder pijn) rond de canule is geen probleem. Soms ontstaat lokaal oedeem rond de canule dat pijn geeft bij het inlopen van het vocht. Verminder dan de inloopsnelheid. 

Andere complicaties zijn:

• Niet goed inlopen van het vocht. Ga na of de canule diep genoeg in het subcutane weefsel ligt en of de infuusslang niet geknikt is.
• Roodheid van de huid (gepaard gaand met erge pijn) rond de insteekplaats. Verwijder de canule.
• Verwijder de canule.
• Verwijder de canule.

 

• Materialen
• Verpleegkundige aandachtspunten
• Breng de infuusvloeistof voor toediening op kamertemperatuur, voor het comfort van de cliënt.
• Geef de hypodermoclyse bij voorkeur 's nachts, tenzij de cliënt dan onrustig is.
• Verwijder de canule als de infusie klaar is, tenzij de cliënt het dagelijks opnieuw prikken vervelend vindt.
• Wissel dagelijks van locatie; eventueel kan de canule enkele dagen achter elkaar gebruikt op dezelfde plaats blijven zitten.